Τι είναι η φλεβική απόφραξη;
Η φλεβική απόφραξη του αμφιβληστροειδούς συμβαίνει όταν αποκλείεται μία φλέβα στο πίσω μέρος του ματιού. Αυτό εμποδίζει την ομαλή παροχέτευση του αίματος, προκαλεί φλεβική στάση και οδηγεί σε αιμορραγίες ή διαρροή υγρού εντός του αμφιβληστροειδούς.
Η διαταραχή αυτή μπορεί να επηρεάσει την κεντρική όραση και, σε προχωρημένες περιπτώσεις, να απειλήσει σοβαρά την υγεία του ματιού.
Ο αμφιβληστροειδής είναι ο φωτοευαίσθητος χιτώνας στο εσωτερικό του ματιού που μετατρέπει το φως σε ηλεκτρικά σήματα. Όταν τα αγγεία του δεν λειτουργούν σωστά, η οπτική λειτουργία επηρεάζεται άμεσα.

Τύποι φλεβικής απόφραξης
Υπάρχουν δύο βασικές μορφές:
1. Κεντρική Απόφραξη Φλέβας (ΚΑΦ)
Αποκλείεται η κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς στο επίπεδο του οπτικού νεύρου.
Η βλάβη είναι εκτεταμένη και τα συμπτώματα συνήθως πιο σοβαρά.
2. Περιφερική Απόφραξη Φλέβας (ΠΑΦ
Αποφράσσονται μικρότερες, περιφερικές φλέβες του αμφιβληστροειδούς.
Η βλάβη είναι πιο τοπική, αλλά εξακολουθεί να απαιτεί στενή παρακολούθηση.
Αν παρουσιαστεί σε ένα μάτι, υπάρχει περίπου 10% πιθανότητα να εμφανιστεί και στο άλλο στο μέλλον.
Παράγοντες κινδύνου
Ορισμένες παθήσεις αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης φλεβικής απόφραξης:
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υπέρταση
- Γλαύκωμα
- Υπερλιπιδαιμία
- Αρτηριοσκλήρυνση / θηρωμάτωση
- Διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
- Κάπνισμα
- Ηλικία άνω των 50 ετών
Ο έλεγχος των παραγόντων αυτών αποτελεί και το βασικό μέσο πρόληψης.
Συμπτώματα και επιπλοκές
Οίδημα ωχράς κηλίδας
Το υγρό που διαρρέει από τα αγγεία συγκεντρώνεται στην ωχρά κηλίδα, προκαλώντας πάχυνση και απώλεια της ευκρινής κεντρικής όρασης.
Οι ασθενείς συνήθως αναφέρουν θόλωση, δυσκολία στο διάβασμα και μειωμένη ευκρίνεια στις λεπτομέρειες.
Ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων
Όταν ο αμφιβληστροειδής δεν οξυγονώνεται επαρκώς, αναπτύσσει εύθραυστα νεοαγγεία που:
- αιμορραγούν στο υαλοειδές → εμφάνιση «μυγακίων», σκιών ή σύννεφων
- προκαλούν έλξεις στον αμφιβληστροειδή
- μπορούν να οδηγήσουν σε αποκόλληση
Νεοαγγειακό γλαύκωμα
Σε σοβαρές περιπτώσεις, τα παθολογικά αγγεία εμφανίζονται στο πρόσθιο τμήμα του ματιού και φράζουν τις οδούς παροχέτευσης, οδηγώντας σε επώδυνη αύξηση της πίεσης.
Οφθαλμικός πόνος
Εμφανίζεται κυρίως όταν αναπτύσσεται νεοαγγειακό γλαύκωμα.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με πλήρη οφθαλμολογική εξέταση:
- Βυθοσκόπηση: αξιολόγηση αγγείων, αιμορραγιών και οιδήματος
- Φλουοραγγειογραφία: χαρτογράφηση της αιματικής ροής και των διαρροών
- OCT (Οπτική Τομογραφία Συνοχής): λεπτομερής απεικόνιση της ωχράς κηλίδας και του πάχους του αμφιβληστροειδούς
Οι εξετάσεις αυτές μας επιτρέπουν να καθορίσουμε το στάδιο, τη βαρύτητα και την κατάλληλη θεραπεία.
Θεραπεία
Παρότι η φλεβική απόφραξη δεν «θεραπεύεται» οριστικά, οι επιπλοκές της αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με σύγχρονες θεραπείες.
1. Laser φωτοπηξία
Χρησιμοποιείται:
- για την αντιμετώπιση του οιδήματος της ωχράς
- για την υποστροφή παθολογικών νεοαγγείων
Στόχος είναι η σταθεροποίηση της όρασης και η αποφυγή περαιτέρω επιπλοκών.
2. Ενδοϋαλοειδικές ενέσεις
Συνήθως απαιτούνται επαναλαμβανόμενες εφαρμογές.
- Αντι-VEGF: μειώνουν τη διαρροή και την ανάπτυξη νεοαγγείων
- Κορτιζόνη: σε μορφή ένεσης ή
- Ενδοϋαλοειδικό ένθεμα (Ozurdex) με παρατεταμένη δράση
3. Βιτρεκτομή
Εφαρμόζεται σε προχωρημένες περιπτώσεις, όπως:
- εκτεταμένη υαλοειδική αιμορραγία
- ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
- επίμονη νόσος που δεν ανταποκρίνεται στις άλλες θεραπείες
Χρησιμοποιούμε ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές χωρίς ράμματα όπου αυτό είναι δυνατό.
Πρόληψη
Η καλύτερη άμυνα απέναντι στη φλεβική απόφραξη είναι ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου:
- ρύθμιση υπέρτασης
- σταθερά επίπεδα σακχάρου
- έλεγχος λιπιδίων
- θεραπεία γλαυκώματος
- διακοπή καπνίσματος
- συστηματική άσκηση και υγιεινή διατροφή
Επιπλέον, κάθε ασθενής που έχει ήδη εμφανίσει απόφραξη σε ένα μάτι πρέπει να παρακολουθείται τακτικά για πιθανή προσβολή και του άλλου.
